Huzar betekent Luilekkerland

Door Jeroen Thijssen

Laatst klonk het weer op de radio. ‘Vijftien miljoen mensen,’ zingt een stem. ‘Op dat hele kleine stukje aarde.’ De stem komt uit een ver verleden, uit de tijd dat wij nog tolerant waren en vreemdelingen welkom heetten. ‘Die laat je in hun waarde,’ zingt de stem. In dat land heb ik ooit gewoond.
Wat waren we blij met de olijven, de couscous en de courgettes, die de toenmalige vreemdelingen voor ons meenamen.

Wat zouden die nieuwe nieuwkomers voor levensmiddelen hebben meegebracht? Dat valt gemakkelijk te controleren in Zaandam, de enige stad in Nederland met een Poolse en een Bulgaarse winkel.
Nansi, heet de Bulgaarse super aan de Zuiderdijk. De winkel is keurig, zonder enige opschik. De koopwaar staat netjes gerangschikt op planken, meer is ook niet nodig. Natuurlijk wil de mevrouw van de winkel graag tonen wat echt Bulgaars is.
‘Alles,’ zegt ze, in een Nederlands dat een stuk beter is dan mijn Bulgaars. Of mijn Frans. ‘Alles’ is overdreven. Mayonaise in elk geval niet, maar de rozenbotteljam heeft een modderkleur die nooit in Nederland gemaakt zou worden en een zacht zoete smaak die ook erg buitenlands overkomt. Ook de tomatensaus in een potje lijkt niet op onze puree- zoet en gekruid, zacht en toch peperig. Het mooiste bewaart Nansi in de koelvitrine: worsten. De winkelmevrouw wijst me op een plak donkerbruin. ‘Maag,’ zegt ze, ‘van een koe.’ Dat klinkt goed. Het smaakt ook goed, naar koud stoofvlees. Daarnaast liggen twee dikke, theebruine worsten. Voor op de bbq, verklaart de mevrouw. Ten slotte gaat ook nog een strak gesealde, donkere worst mee met een onleesbare, want cyrillisch geschreven, naam. Helaas vallen de worsten een beetje tegen. De bbq-varianten zijn vooral dikke Frankfurters, de donkere worst smaakt naar rund en komijn, niet vies maar ook niet heel bijzonder.

De Poolse delicatessenwinkel Huzar zit aan de Rozengracht. Weer een eenvoudige winkel, waar flesjes, potjes en pakjes op lange schappen aantrekkelijk staan te zijn. De geur van versgebakken brood vult de lucht, en niet zomaar brood. Het is de lucht van Midden-Europa, het zuurdesem van bakkers die Poniatowski heten, of Thomasjevski. Lange broden zijn het, met een gebarsten korst.
Rechts staat het bier, dat Zubr heet, en Wojak waar negen procent alcohol in zit. Het is bier dat met gestrekt been inkomt, blijkt tijdens het schrijven van dit stukje. Maar het is lekker zoetig en die alcohol, ach, wijndrinkers nuttigen dat toch elke dag?

Huzar draagt met recht de titel ‘delicatessen’. Waar zal ik beginnen en waar ophouden? Bij de wintersprot in blik, gestapelde visjes die vaag naar sardines smaken en veel meer naar, nu ja, naar zichzelf. Of de Smalec, vet met gesmoorde uitjes. Heerlijk, hoewel het woord delicaat niet van toepassing is. Er is heel zachte zuivel, die tussen crème fraîche en slagroom in zit, en Beskidzkie Marforki, stengels gerookte kaas die volgens de eigenaar heel goed smaken bij bier- hij heeft gelijk.
Het mooiste en het meest de moeite waard zijn de worsten. Achtendertig soorten liggen er. Ze zijn gedroogd en gerookt, of alleen gedroogd, of eerst gezouten, daarna gekookt en ten slotte gerookt. Zo’n overvloed is niet in een stukje te vangen. Huzar moet Pools zijn voor Luilekkerland.

Jammer dat Zaandam zo ver weg is. Kunnen er niet meer Polen deze kant opkomen, zodat ook mijn zuidelijk dorp zijn eigen dependance van Huzar kan krijgen? En als alle Polen hier zijn hebben we er ook nog Wit-Russen, Tadzjikistanen en Oezbeken. Nederland is nog lang niet vol

Stond eerder in Trouw, zaterdag 24 maart 2012